Jezioro Powidzkie jest największym jeziorem w Wiekopolsce.
Jezioro Powidzkie to jezioro polodowcowe typu rynnowego położone w powiecie słupeckim, w gminie Powidz i (częściowo) w gminie Ostrowite. Cały obszar należy do Pojezierza Gnieźnieńskiego. Dzięki wyżłobieniu przez cofający się lodowiec jezioro ma urozmaiconą linię brzegową obfitującą w wiele zatok.
Jezioro Powidzkie jest źródłem rzeki Meszny, wypływającej z jeziora pomiędzy Giewartowem a Kochowem. Jednak przy niskich stanach wody w Jeziorze Powidzkim następuje brak wypływu wody z jeziora do rzeki.
Dominującą cechą okolicznej rzeźby terenu jest, przebiegający z północnego zachodu na południowy wschód, pas wzniesień czołowomorenowych, który stanowi wododział dla wód powierzchniowych w tym rejonie.
Powierzchnia zwierciadła wody jeziora według różnych źródeł wynosi od 1035,9 ha do 1174,7 ha. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 98,4-98,5 m n.p.m. Średnia głębokość jeziora wynosi ok. 12 m, natomiast głębokość maksymalna ok 46 m.
Na podstawie badań przeprowadzonych w 2004 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości i II kategorii podatności na degradację. W kolejnych latach czystość wody w jeziorze uległa poprawie. Według badań z 2015 roku, Jezioro Powidzkie zostało zaliczone do I klasy czystości.
Charakterystycznym elementem okolicznego krajobrazu są, ciągnące się południkowo oraz z południowego zachodu na północny wschód, rynny glacjalne, wypełnione wodami jezior oraz dolinami odwadniających je rzek. Otaczający teren wzniesiony jest na wysokości 98-132 m n.p.m. Najwyższe wzniesienia znajdują się na zachód od Powidza, pomiędzy Jeziorem Powidzkim i jeziorem Niedzięgiel, a najniżej położone jest zwierciadło wody rzeki Meszny, wypływającej z południowego krańca jeziora.
Największymi miejscowościami leżącymi nad Jeziorem Powidzkim są: Powidz – zlokalizowany na jego zachodnim brzegu oraz Giewartów i Kosewo – położone po wschodniej stronie.
Obszary i strefy
W celu zachowania unikalnych wartości krajobrazowych i przyrodniczych omawiany teren objęty został ochroną w postaci Powidzkiego Parku Krajobrazowego, który w całości obejmuje Jezioro Powidzkie oraz pobliskie akweny wraz z ich otoczeniem. Rejon włączono także do europejskiej sieci Natura 2000, wydzielając w jego obrębie Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Pojezierze Gnieźnieńskie” – PLH 300026. Wszystkie pobliskie akweny wraz z Jeziorem Powidzkim oraz otaczające je lasy i użytki rolnicze stanowią również podstawowe elementy Powidzko-Bieniszewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Cały akwen objęty jest strefą ciszy, ale można na nim uprawiać wiele sportów wodnych od kajakarstwa przez żeglarstwo i stand up paddle po windsurfing. Cenią sobie go wędkarze i nurkowie, którzy mają tu stałe bazy.
Sport i rekreacja
Jezioro Powidzkie wraz z przyległymi terenami stanowi obszar unikalny przyrodniczo i krajobrazowo. Niewątpliwie znaczącą atrakcyjnością odznacza się sam akwen, jednak warto zainteresować się również walorami przyrodniczymi, krajobrazowymi i historycznymi terenów wokół jeziora. Rozległe lasy, pagórki i liczne mniejsze jeziora tworzą malowniczą scenerię, wśród której można odnaleźć nie tylko cenne gatunki roślin i zwierząt, ale również zabytki architektoniczne.
Z roku na rok żeglarzy przybywa ale na wodzie nie panuje tłok. Kto raz tu przyjedzie nie chce zmieniać akwenu na inny. Powierzchnia jeziora pomieści jeszcze wiele żaglówek.
Tradycją Jeziora Powidzkiego są odbywające się kilka razy w sezonie regaty zawsze w innej zatoce.
Oficjalne kąpieliska na Jeziorze Powidzkim
- Kąpielisko przy O.W. „Łazienki” w Powidzu
Adres kąpieliska: Powidz, Bilskiego 7
Długość linii brzegowej kąpieliska: 40m
Godziny otwarcia kąpieliska: 10:00 – 18:00
Na terenie kąpieliska przy O.W. „Łazienki” w Powidzu znajdują się udogodnienia: wyznaczona strefa w wodzie, strefa na plaży do rekreacji i sportu, pomost, molo, możliwość cumowania sprzętu wodnego, wydzielone miejsca na grill/ognisko, punkt czerpania wody, kosze na śmieci, toaleta, natryski, ratownik, miejsce na plaży dla dzieci, zakaz wprowadzania zwierząt domowych, do wglądu regulamin kąpieliska, tablica informacyjna. - Kąpielisko przy polu namiotowym „Dzika Plaża” w Powidzu
Adres kąpieliska: Powidz
Długość linii brzegowej kąpieliska: 50m
Godziny otwarcia kąpieliska: 10:00 – 18:00
Na terenie kąpieliska przy polu namiotowym „Dzika Plaża” w Powidzu znajdują się udogodnienia: wyznaczona strefa w wodzie, strefa na plaży do rekreacji i sportu, pomost, molo, punkt czerpania wody, kosze na śmieci, toaleta, ratownik, zakaz wprowadzania zwierząt domowych, do wglądu regulamin kąpieliska, tablica informacyjna. - Kąpielisko przy O.W. „Na Skarpie” w Przybrodzinie
Adres kąpieliska: Przybrodzin
Długość linii brzegowej kąpieliska: 50m
Godziny otwarcia kąpieliska: 10:00 – 18:00
Na terenie kąpieliska przy O.W. „Na Skarpie” w Przybrodzinie znajdują się udogodnienia: wyznaczona strefa w wodzie, strefa na plaży do rekreacji i sportu, pomost, molo, punkt czerpania wody, kosze na śmieci, toaleta, ratownik, zakaz wprowadzania zwierząt domowych, do wglądu regulamin kąpieliska, tablica informacyjna. - Kąpielisko na terenie Ośrodka Aktywnego Wypoczynku Michasiówka w Giewartowie
Adres kąpieliska: Giewartów, Armii Krajowej
Długość linii brzegowej kąpieliska: 25m
Godziny otwarcia kąpieliska: 09:00 – 22:00
Na terenie kąpieliska na terenie Ośrodka Aktywnego Wypoczynku Michasiówka w Giewartowie znajdują się udogodnienia: teren ogrodzony, wyznaczona strefa w wodzie, strefa na plaży do rekreacji i sportu, pomost, molo, wydzielone miejsca na grill/ognisko, punkt czerpania wody,
kosze na śmieci, toaleta, ratownik, miejsce do kąpieli dla dzieci, do wglądu regulamin kąpieliska,
tablica informacyjna.
Źródła:
„JEZIORO POWIDZKIE WCZORAJ I DZIŚ”, Bogumił Nowak, 2019
„Archeologia Jeziora Powidzkiego”, Pydyn A., 2010
Cyfrowe Archiwum Ziemi Powidzkiej
Wikipedia